Alala Tanalul ‘Ilma

أشهد أن لا اله الا الله و أشهد أن محمدا رسول الله

Alala Tanalul ‘Ilma (1) -tuntunan bagi para penuntut ilmu-

Kitab Ala la Tanalul ‘Ilma

Muhammad bin Ahmad Nabhan.

Pesantren Agung Lirboyo, Kediri.

________________________________

“Alala tanalul ilma illa bisittatin, saumbika an majmu bibayani: dzakaun, wa khirsun, wastikbarun, wabulghotun, wairsyadu ustadzin, wa tuulu zamnin” Kecerdasan, semangat, sabar dan pakai ongkos (biaya) Petunjuk (bimbingan) guru dan dalam tempo waktu yang lama”

Ilingo gak khasil ilmu anging nem perkoro

Bakal tak ceritakke kumpule kanthi pertelo

*

Rupo limpad, lobo, sabar, ono sangune

lang piwulange guru lan sing suwe mangsane

*

Jo takon songko wong siji takono kancane

kerono saktemene konco manut kang ngancani

*

Yen ono konco olo lakune ndang dohono

yen ono konco bagus enggal ndang kancanono

*

Ngajiho kerono ilmu mahesi ing ahline

lan ngunggulke lan dadi tonndho tingkah pinuji

*

Onoho ngalap faedah saben dino ing tambah

songko ilmu lan nglangi segoronr faidah

*

Ngajiho fikih kerono ngunggulke lan nuduhke

maring bagus lan wedi Allah luwih jejekke

*

Ilmu fikih kang nuduhke dalane pituduh

Hiyo benteng kang nylametake sekehe pekiwo

*

Wong ngalim fikih siji tur kang ngedohi haram

luwih abot timbang ‘abid sewu, mungguh syaithon

*

Gedhene kerusakan wong ngalim gak ngelakoni

Luwih gedhe timbang iku wong bodho ngelakoni

*

Karone iku agung-agunge fitnah dunyo

Tumrape wong kang tetanggan perkoro agama

*

Siro kepingin dadi ‘alim fikih kang weco

ra tanpo kangelan edan iku werno-werno

*

Onoto golek arto ora kanthi kangelan

dene ilmu koyo opo khasil gak kangelan

*

Naliko sampurno akale kedhik guneme

lan nyatakno kumperunge wong yen keh guneme

*

Matine wong sebab kepleset lisane

ora kok matine sebab kepleset sikile

*

Dene mlesete lisan nekakke balang endhas

dene mlesete sikil suwe-suwe biso waras

*

Wong duwe ilmu urip langgeng sakwuse mati

dene adon-adone bosok ning ngisor bumi

*

Wong bodho mati khale mlaku ning ndhuwur bumi

den nyono wong kang urip nanging podho wong mati

*

Kabeh wong maring derajat luhur obahe ati

Tapine kedhik poro rojul iku netepi

*

Naliko ono siro iku wuwuran kaum

mongko ngancanono siro ing baguse kaum

lan siro ojo sok ngancani wong kang asor

mongko sebab den sor ke serto kang asor

—

Tanbih:

Jumlah sedoyonipun wonten 37 podo/bait.

Kesambet ing sanes wekdal.

Mugi manfangati tumrap kito.

Alala Tanalul Ilma (2)

Disikkae ingsun ing guru ngareke bopo

Senajan oleh kamulyan ingsun songko bopo

*

Dene guru iku kang ngithik-ithik ing nyowo

Dene bopo iku den serupaake koyo soco

Dene wong tuwo iku kang ngitihk-ithik ing rogo

Dene rogo iku den serupaake wadah soco

*

Aku wis neqodake luwih khaq-khaqe bener

Yaiku khaqe wong kang nuduhake barang bener

Lan luwih tak teqodake luwih wajib den rekso

Mungguhe kabeh wong islam kepingin biso

*

Guru wis mesthi dihadiahi sewu dirham

Mulyakke kerono mulang huruf siji tur paham

*

Ningali ingsun maring siro kepingin mulyo

Mongko gak hasil mulyo siro yen during ini

*

Naliko olo lakune wong olo nyanane

Lan bener nyanane wong bener pengadatane

*

Ora ono menungso iku wujud perkoro

Kejobo sifat siji saking telung perkoro

Sewiji sifat mulyo kepindo mulyakne

Kaping telu iyo madani konco-koncone

*

Dene wong sak dhuwur kuwakawu weruh derajate

Lan aku manut khaqe mero mergo khaq barang mesthi

*

Dene wong sak podhoku lamun wong iku kleru

Podho ugo iku wong keluputan marang aku

Mongko aku wayah kenugerahan marang kang salah

Kerono nugerahan ngungguli shifat bungah

–

Sampai bait 29

Alala Tanalul ‘Ilmu (3) Tamat

Dene wong sak ngisorku aku shobar biasa

Ngrekso kawirangan senajan aku den wodo

*

Tinggalo siro ing wong siji olo lakune

Tegese ojo males olo kang dilakoni

Kerono bakal den cukupi kelakuane

Lan sekabehe barang-barang kang dilakoni

*

Onoto kabeh dudu golongane wong tuno

Liwate kanthi nganggo di etung umur kito

*

Ngajiho ilmu siro kerono gak no wong siji

Iku den anaake kanthi uwis mangerti

Dene wong duwe ilmu mulyane lan agunge

Gak podo wong kang bodho inane lan asore

*

Lungoho soko deso perlu ngudi kamulyan

Kerono limang perkoro den temu ing palungan

*

Siji ilange susah loro rizqine tambah

Kaping telu tambah ngelmu nyebabake bungah

Kaping pate biso bagusi ing totokromo

Kaping ,limo merkoleh konco kang mulyo-mulyo

*

Senajan ono ing lelungan ngeroso ino ngumboro

Lan njunkung oro-oro lan ngelakoni sengsoro

*

Uripe wong anom luwih apike matine

Ing deso kumpul wong kang adu-adu lan wong drengki

—

Tammat “bita’liimul muta’alimi” bi ‘aunillah al malik al manan.

wallohu a’lam bis showab.

waljamdulillah hirobbil ‘alamiin.